Op 16 februari 2022 organiseerde Nobian (voorheen AKZO) een informatieavond over de aanleg van twee zoutcaverne’s om perslucht in op te slaan.
Sirina Scheppers en Liz Main tekenden als ervaringsdeskundige het volgende verslag op voor de dorpspagina, waarvoor dank!
Deel 2 gaat over de mensen hoe die het ervaren, de angst, onzekerheid, veel vragen over mijnbouwschade, waardevermindering, waar moeten ze terecht met schade?
Een proefboring.
Voor de proefboring zal een tijdelijke installatie gebouwd worden op de locatie. De werkzaamheden
rondom het voorbereiden, uitvoeren en afhandelen van de proefboring zullen naar verwachting zo’n
3-4 maanden in beslag nemen. Tijdens deze periode zal de duur van de daadwerkelijke
booractiviteiten ongeveer een maand zijn. Er zal dan 24/7 geboord worden. Om dit te kunnen doen
zonder voor overmatige overlast te zorgen worden er diverse maatregelen genomen. Desalniettemin
zal de omgeving er natuurlijk wel iets van merken. Mochten er in die periode toch nog klachten zijn
dan is het belangrijk om die vooral ook bij Nobian te melden, zodat gezamenlijk kan kijken of er
aanpassingen mogelijk zijn om dit tegen te gaan.
De beoogde locatie is reeds in bezit van Nobian, dit speelt uiteraard ook mee in de keuze voor deze
locatie. Daarnaast verwacht men dat de zoutlaag in de ondergrond geschikt zal zijn voor de beoogde
toepassing. Als onverhoopt blijkt dat dit niet het geval is dan zal men de gehele procedure opnieuw
starten met als eerste stap het zoeken naar een nieuwe locatie. Ongeacht de uitkomst zal, na het
doen van de proefboring, de installatie weer worden verwijderd en de locatie worden opgeschoond.
Alle materialen gebruikt voor de proefboring worden ook weer verwijderd. Enkel een afgesloten
boorgat zal achterblijven.
Contact opnemen als omwonende.
Wie nog meer wilde weten of later nog een vraag te binnen schoot, maar ook wie om andere
redenen contact wil zoeken als omwonende/belanghebbende kan contact zoeken met Harry Jasken
door een mailtje te sturen naar harry.jasken@nobian.com.
Afronding van de infoavond; vragen en opmerkingen vanuit de zaal + bijbehorende antwoorden.
Het is niet mogelijk om alle vragen en antwoorden te reproduceren, maar ik heb geprobeerd om
zoveel mogelijk vragen en antwoorden te noteren. Daarnaast heb ik een aantal vragen en de
bijbehorende antwoorden samengevoegd omdat ze erg op elkaar lijken en dit de leesbaarheid van
het document ten goede komt.
V= Vraag vanuit het publiek
A= Antwoord vanuit Nobian
O= Opmerking vanuit het publiek naan aanleiding van het gegeven antwoord
*= Soms dan staat er bij een * bij, dit verwijst naar het cursief geschreven
stuk tekst dat daarna komt. Daarin staat dan iets wat belangrijk is om te weten ten aanzien van dat
onderwerp of bijvoorbeeld een aanvullende opmerking welke van toepassing is op dat deel van
gesprek.
– Vragen over effecten op de omgeving zoals bodemdaling of milieuschade.
Vraag publiek: In de regio vinden meerdere mijnbouwactiviteiten plaats, waaronder zowel
winningsactiviteiten als opslagactiviteiten. Wanneer men in de onderzoeken kijkt naar de
effecten op de omgeving en de ondergrond, wordt hierin dan ook meegenomen de al reeds
bestaande en toekomstig te verwachten effecten van de andere activiteiten?
Antwoord Nobian: Nee, in principe wordt alleen gekeken naar wat onze activiteiten met
betrekking tot dit specifieke project voor gevolgen/effecten hebben.
Opmerking algemeen: Het zou goed zijn als er meer gekeken wordt naar de effecten in hun
totaal met betrekking tot de regio, dan elk project voor zich. Want het is goed voor te stellen
dat de verschillende activiteiten en hun merkbare effecten elkaar ook kunnen versterken of
op andere wijze beinvloeden.
Vraag publiek: Hoe zorgen jullie ervoor dat jullie goed weten wat de effecten op de
omgeving zijn? Wat voor metingen voeren jullie zoal uit?
Antwoord Nobian*: Rondom de gasopslag werken wij al nauw samen met de Gasunie en
meten wij gezamenlijk de daarbij opgetreden bodemdaling en berekenen we de te
verwachtte bodemdaling. Daarnaast zal er een nulmeting gedaan worden bij de huizen in
het gebied om de locatie heen. Welke huizen dit zal betreffen daar kunnen wij nu nog niks
over zeggen helaas, dat zal later in de procedure duidelijk worden. Om te bepalen welke
huizen meegenomen moeten worden hebben we eerst meer informatie nodig. Hoe we de
nulmeting uit gaan voeren in de praktijk zal dan ook duidelijk worden.
Opmerking: Er werd in dit gesprek ook gesproken van het maken van foto’s van huizen
vanaf de straat. Dit werd door sommige in het publiek begrepen als de werkwijze van de
nulmeting. Hierover was wat verwarring, echter heb ik het niet goed mee kunnen krijgen en
kan ik dan ook niet met zekerheid zeggen of deze uitleg van de nulmeting ook daadwerkelijk
zo bedoeld was vanuit Nobian, of dat hier sprake was van een spraakverwarring. Omdat het
natuurlijk wel zeer belangrijke informatie is voor de omwonenden denk ik dat het belangrijk is
dat men weet dat het maken van de foto’s van huizen dus niet zeker wel of zeker niet de
praktische vertaling zal zijn van de nulmeting.
– Vragen over de locatie keuze.
Vraag publiek: Het klinkt logisch dat gekozen is voor een locatie die al in bezit is van Nobian
om dit project uit te voeren, maar waarom is er niet gekozen voor een caverne die al reeds
bestaat in plaats van een nieuwe aan te leggen?
Antwoord Nobian: Het soort caverne dat geschikt is voor het opslaan van (in dit geval)
perslucht is anders van vorm en formaat dan een caverne die is ontstaan uit het winnen van
zout zoals we dat doen wanneer die winning het enige doel is. In dat laatste geval zijn
caverne’s na afloop van de winningsactiviteiten vaak groter en minder ondiep in de
ondergrond aanwezig dan het soort langwerpige cilindervormige en diepgelegen caverne die
je nodig hebt voor het opslaan van perslucht. Dit geldt ook voor caverne’s die gebruikt
worden voor het opslaan van gas. Deze zijn redelijk te vergelijken met die van perslucht,
maar daanraast ook duidelijk anders. Een caverne is dus niet zomaar multifunctioneel
toepasbaar in te zetten. Dit heeft onder meer te maken doordat elke activiteit zijn eigen
voorwaarden heeft om veilig en goed uitgevoerd te kunnen worden.
Vraag publiek: Hebben jullie ook al een idee of lijst van locaties die als alternatief onderzocht
gaan worden wanneer blijkt dat de zoutlaag op deze locatie ongeschikt is?
Antwoord Nobian: We gaan ervan uit dat de kans dat het hier niet zal kunnen zeer klein is
omdat we natuurlijk alwel wat weten van de ondergrond en hierdoor denken dat dit de beste
plek is. Maar mocht dat niet zo zijn, je hebt immers nooit zekerheid, dan zullen we gaan
kijken naar andere locaties. Dergelijke alternatieven zijn nu nog niet bekend of met
zekerheid mede te delen.
– Vragen over schade aan gebouwen.
Vraag publiek: Als iemand vermoedt dat diegene schade aan zijn woning of gebouw heeft
door de activiteiten die jullie uitvoeren, waar kun je dit dan melden?
Antwoord Nobian: Bij het vermoeden van schade door zoutwinning kun je bij de Commissie
Mijnbouwschade een melding doen en dan zullen zij dit in onderzoek nemen. Alle
zoutwinners in de regio hebben vorig jaar met de commissie een schadeprotocol opgesteld
en afgesproken dat de commissie de leiding heeft over het onderzoeken van mogelijke
schade aan gebouwen. De commissie zal op basis van zijn onderzoek een uitspraak doen
welke bindend is voor de betreffende zoutwinner. Wij doen dan ook niet zelf een dergelijk
onderzoek naar schade en zijn ook niet betrokken bij de conclusies die hieruit getrokken
worden. Wij hopen op deze wijze een transparante en simpele procedure voor de
omwonenden beschikbaar te maken omdat wij ook zien wat er zoal gebeurt in deze
regio/provincie en willen dat het duidelijk voor de mensen is waar ze kunnen aankloppen. Er
is dus 1 loket wat betreft alle zoutwinning.
Opmerking: Later werd ten aanzien van het loket en de problemen rondom de
schadeafhandeling in de regio/provincie vanuit Nobian benoemd dat het wellicht ook idealer
zou zijn voor mensen om 1 loket voor alle mijnbouw te hebben en dat achter de schermen
men dan kan uitvinden wie welke rekening betaald, maar dat deze last niet bij de bewoners
zou moeten liggen.
Vraag publiek: U verwijst naar de commissie mijnbouwschade, maar bent u ervan op de
hoogte dat zij aangeven enkel schade in behandeling te nemen die nog niet eerder ergens
anders is gemeld? Bewoners die eerst bij het IMG aankloppen met hun schade, en door het
IMG doorverwezen worden naar de Commissie Mijnbouwschade omdat er het vermoeden
bestaat dat het om zout zal gaan, komen zo voor een dichte deur te staan. Het is zeer
denkbaar dat mensen eerst bij het IMG hun schade melden, gaswinning uit het
Groningenveld is immers de meest bekende mijnbouwactiviteit in de regio, de meest
omvangrijke en ook degene met de meeste impact.
Antwoord Nobian: Dit is voor het eerst dat ik dit hoor en ook absoluut niet wat wij voor ogen
hebben met het schadeprotocol waar ik eerder over vertelde. We zullen dit oppakken met de
commissie en uitzoeken waar mogelijk iets mis gegaan is, of dat er een andere reden voor
is, en zo spoedig mogelijk zorgen dat hierover meer duidelijkheid komt, voor ons en voor de
omwonenden.
Vraag publiek: U heeft aangegeven geen schade te verwachten, althans, dat die kans erg
klein is. Maar uitgaande van dat we nooit alles kunnen voorzien, en we ook nog veel zaken
niet weten; heeft u een plan liggen voor hoe te reageren/acteren wanneer blijkt dat er wel
schade optreedt aan bebouwing door de activiteiten die jullie ondernemen?
Antwoord Nobian: (Kort samengevat) We meten constant allerlei zaken in en boven de
grond en houden alles nauwkeurig bij. We zijn er vrij zeker van dat als er ook maar iets niet
volgens plan gaat, wij dit voor kunnen zijn omdat onze deskundigen en de apparatuur dit
zullen opmerken en hierop meteen kunnen reageren. Het is daarom zeer onwaarschijnlijk
dat er iets gebeurd zonder dat wij dit merken. Doordat we al heel veel weten kunnen we vrij
zeker stellen dat de kans zeer klein is dat er schade ontstaat aan een gebouw doordat wij
een dergelijke caverne bouwen. Zoutwinning geeft eigenlijk nooit schade (…). Alle
mijnbouwactiviteiten gezamenlijk in een gebied kunnen mogelijk wel voor schade zorgen.
Mocht iemand vermoeden dat er schade is, dan kan diegene dit melden bij de commissie.
Vraag publiek: Ik bedoelde met mijn vraag hoe u erop zal reageren als blijkt dat er wel
schade aan gebouwen ontstaat? Ook al is de kans klein dat er dingen gebeuren die u niet
op voorhand kunt opmerken, we blijven menselijk en hebben niet alle kennis in pacht. Dus
het kan toch niet uitgesloten worden dat zo’n situatie zich voordoet, ook al doet u er alles
aan om het te voorkomen. Wat gaat u dan doen qua bedrijfsactiviteiten en de uitvoering
hiervan?*
*Omdat de vraag belangrijk is heb ik deze overgenomen. Het antwoord is echter nog steeds
onduidelijk. Ik vermoed dat dit ook komt doordat het lastig is zeer de diepte en details in te
gaan tijdens een publieke avond. Ik heb niet het idee dat de vraag niet serieus genomen
werd of men probeerde onder een antwoord uit te komen, ik had vooral het idee dat ze
gewoon niet goed begrepen wat ermee werd bedoeld.
Vraag publiek: Als mijn schade door de commissie wordt onderzocht en beoordeeld, hoe
gaat dat in zijn werk?
Antwoord Nobian: De procedure bestaat uit een aantal overzichtelijke stappen:
– De bewoner doet een schademelding bij het loket Commissie Mijnbouwschade
– Hierop zal een informeel gesprek met het bedrijf dat in die regio opereert en de bewoner
plaatsvinden.
– Als zij er gezamenlijk zo niet uit komen, dan gaat de commissie onderzoek doen.
– Op basis van de resultaten van dit onderzoek zal de commissie een oordeel vellen.
– Dit oordeel is bindend, dat wil zeggen, als de commissie aangeeft dat onze activiteit
schade heeft veroorzaakt bij deze bewoner dan moeten wij de schade vergoeden.
Vraag publiek*: Wat als ik schade ondervind op een ander gebied, bijvoorbeeld financieel
doordat de waarde van mijn woning daalt?
Antwoord Nobian*: Dat is wat we noemen zogeheten planschade. Als de gemeente een
activiteit toestemming geeft via het bestemmingsplan, of iets toestaat dat in strijd is
daarmee, dan noemt men dat planschade. Hiervoor kunt u bij de gemeente terecht.
Vraag publiek*: Wat zal de impact zijn op de recreatiemogelijkheden en bedrijvigheid op en
rondom het Heeresmeer? Als dat negatief is, kun je dat dan ook schade noemen?
Antwoord Nobian*: Er zal van tevoren met de gemeente om de tafel gezeten worden om te
zorgen dat het project en de bestaande activiteiten elkaar niet in de weg zitten op
noemenswaardige wijze.
*Dit specifieke onderwerp is mij niet bekend genoeg om te kunnen toetsen in hoeverre
de gegeven informatie redelijkerwijs lijkt te kloppen. Ik heb dus enkel het antwoord
overgenomen zoals deze gegeven werd en adviseer de lezer om, wanneer die hier
meer over wil weten, zich hier eerst in te verdiepen alvorens het als betrouwbare
informatie over te nemen.
– Vragen over de opslag van perslucht.
Vraag publiek: Bij het opslaan van perslucht zal er druk in de caverne zijn, eerder werd
genoemd dat er tussen de 90 en 190 bar druk in de caverne zal zijn. Dit is zeer veel druk,
wat als de caverne dit niet houdt en scheurt?
Antwoord Nobian: Het is erg lastig voor ons om op antwoorden te geven op vragen ten
aanzien van de opslagactiviteiten, dit is namelijk niet wat wij zullen gaan doen in het project
maar wat Corre Energy zal gaan uitvoeren. Als wij zouden proberen een antwoord te geven
dan is het goed mogelijk dat wij dingen niet helemaal juist zeggen en hierdoor de verkeerde
informatie gegeven wordt. Voor alle partijen is het belangrijk dat ze weten waar ze aan toe
zijn, en daarom lijkt het ons goed dat deze vragen door Corre Energy beantwoord zullen
worden.
Sirina Scheppers / Liz Main.