Op 16 februari 2022 organiseerde Nobian (voorheen AKZO) een informatieavond over de aanleg van twee zoutcaverne’s om perslucht in op te slaan.
Sirina Scheppers uit Zuidwending tekende als ervaringsdeskundige het volgende verslag op voor de dorpspagina, waarvoor dank!
Deel 2 gaat over de mensen hoe die het ervaren, de angst, onzekerheid, veel vragen over mijnbouwschade, waardevermindering, waar moeten ze terecht met schade?
——
Sprekers/aanwezigen namens Nobian:
Rienk Algra (manager zout Delfzijl), Eric Jan Westerink (vergunningen), Arend Notenbomer (project manager), Marinus Den Hartogh (technologie manager), Jorn van der Meer (woordvoerder), Harry Jasken (manager externe Betrekkingen), Yvar van den Winkel (directeur).
Over het bedrijf en haar achtergrond:
Nobian Industrial Chemicals opereert sinds 2021 zelfstandig, maar was daarvoor de
dochteronderneming ‘Industrial Chemicals’ van Nouryon.
Nouryon Industrial Chemicals is sinds oktober 2018 de nieuwe naam van wat voorheen ‘Akzonobel Specialty Chemicals’ was. Als bedrijfstak zouden ze nu zo’n 150 jaar actief zijn in Nederland en specifiek voor zoutwinning meer dan 100 jaar.
Ze produceren Natrium Chloride voor diverse bedrijfstakken, waarvan het grootste deel Chemie is. Maar ook de voedingsindustrie en pharmaindustrie zijn afnemers van hun producten.
Voorheen lag de focus puur op het winnen van zout en de verwerking hiervan. Inmiddels wordt Nobian ook vaker gevraagd om, door zout te winnen, caverne’s ‘aan te leggen’ die
vervolgens gebruikt kunnen worden voor de opslag van o.a. gas of perslucht.
Rol van Nobian in het project ‘Perslucht Opslag nabij Nieuwe Pekela’:
De bewonersinformatieavond van 16 februari heeft betrekking op de aanleg van twee zoutcaverne’s door Nobian ter hoogte van de westkant van het Heeresmeer nabij Nieuwe Pekela. Na de aanleg van deze caverne’s zullen deze worden overgedragen aan Corre Energy. Dit bedrijf zal vanaf dat moment eigenaar zijn van de caverne’s en daarmee ook de aansprakelijke partij zijn vanaf dat moment. Corre Energy is ook verantwoordelijk voor de bouw van de bovengrondse installatie. De installatie zal onder meer bestaan uit generatoren, compressoren en gasturbines.
Er waren meerdere vragen over Corre Energy en de activiteiten die zij willen ondernemen op de locatie. De sprekers van Nobian gaven (terrecht) aan dat zij het lastig vonden hier goed antwoord op
te geven omdat zij enkel betrokken zijn bij de eerste fases van het project en daarna ook geen onderdeel meer zullen maken ervan. Ze opperden dat het wellicht een goed idee zou zijn als Corre Energy, net als Nobian, in de nabije toekomst een bewonersinformatieavond gaan vertellen
over wat ze van plan zijn. Dan zouden de gestelde vragen ook aan bod kunnen komen.
Corre Energy heeft wel een online informatiebijeenkomst georganiseerd, maar weinig van de aanwezigen vanavond was daarvan goed op de hoogte.
Verschillende fases van het project en de verantwoordelijke partij op dat moment:
De kennis van nu is dat Corre Energy vanaf fase 3 de eigenaar en gebruiker van de locatie zal worden, indien Corre Energy het project overdragen aan een ander bedrijf of worden overgenomen dan zal het nieuwe bedrijf ook de aansprakelijkheid dragen vanaf dat moment.
De werkzaamheden in het kort:
1 Exploreren (Nobian)
2 Produceren (Nobian)
3 Opslag (Corre Energy*)
4 Afsluiten (Corre Energy*)
5 Nazorg (Corre Energy*)
* Het is goed denkbaar dat de laatste fases overgedragen worden aan een ander bedrijf gezien het feit dat dit ook weer specifieke technische kennis en ervaring vergt. Deze fases zullen pas ingaan als Corre Energy of nieuwe eigenaar de persluchtopslag ten einde brengt.
Op dit moment kan geen voorspelling gedaan worden over wanneer dit zal
plaatsvinden.
Wat houdt fase 1, Exploreren in?
In deze fase zal er voornamelijk veel onderzoek gedaan worden naar de locatie en de specifieke samenstelling van de ondergrond. Men weet al dat zich zout onder de grond bevind, maar er is nog geen kennis over hoeveel precies en hoe het daaromheen eruit ziet.
Dit is essentieel om uit te zoeken alvorens verder gegaan wordt. In het meest nadelige geval blijkt dat de zoutlaag onder de grond niet geschikt is of te weinig om de beoogde persluchtopslag in aan te leggen. In dat geval zal het project de prullenbak ingaan voor wat betreft de locatie nabij Nieuwe Pekela.
Als blijkt dat de zoutlaag en andere factoren in de ondergrond wel geschikt is, zal men overgaan tot het aanvragen van een vergunning om door middel van een proefboring nog specifieker de ondergrond en haar elementen te
bekijken en te onderzoeken.
Deze gegevens, bovenop de informatie uit de andere onderzoeken, zullen toegevoegd worden aan de al aanwezige informatie.
Alle informatie bij elkaar is nodig om alle aspecten van de volgende vergunningsaanvraag te voldoen, de productievergunning.
Hierbij moet men ook aantonen door middel van onderzoek/argumenten of er gevolgen zijn voor bijvoorbeeld de omgeving, geluidsoverlast, luchtemmissies, afvalstoffen, de bodem (archeologie), externe veiligheid, volksgezondheid en de flora en fauna.
Zo ja, dan moet ook beschreven worden hoe groot deze gevolgen zijn en hoe deze gevolgen zo minimaal mogelijk gehouden zullen worden. De wetgever heeft voor alle vormen van overlast, impact of bijvoorbeeld schade bepaald wat de grenswaarden zijn, en soms ook dat alleen tijdelijk sprake mag zijn hiervan. De productievergunning is nodig om het zout te winnen uit de ondergrond.
Plannen die onderdeel maken van de vergunningaanvraag zijn o.a.:
winningsplan,
verwijderingsplan*,
WABO (omgevings-) vergunningen,
Milieu Effect Rapportage (MER)
* Het zogeheten verwijderingsplan is nog maar kort onderdeel van de vergunningsaanvraag. Het ministerie eist tegenwoordig bij zoutwinners altijd dat men een plan maakt over hoe de caverne veilig en stabiel afgesloten kan worden als het gebruik ervan wordt gestaakt. Reden om dit te eisen als verplicht onderdeel van de vergunningsaanvraag is de grote diesellekkage bij een zoutcaverne van Nedmag in 2018. De destijds reeds geldende productievergunningen, zoals bij Heiligerlee (Nobian) werden toen door middel van een ‘Wijziging Instemmingsbesluit’ door de minister aangepast.
Voor Nobian hield dit in dat zij in geen verdere putten mochten ontwikkelen in het gebied waarvoor zij reeds een vergunning hadden voordat men een goed onderbouwd plan konden overleggen waarin word beschreven
hoe de caverne’s veilig en stabiel achtergelaten kunnen worden als ze niet meer gebruikt worden.
Korte ruwe schets van het tijdspad van de aanvraag van een exploratievergunning en de behandeling daarvan:
– Voorbereiding: alle kennis bundelen en inleveren bij het Ministerie van Economische Zaken (EZK)
– 16 weken: Adviesvraag uitzetten betrokken partijen en het opstellen van een ontwerpbesluit. Betrokken partijen waar het ministerie een advies van zal vragen zijn o.a.:
Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), Provincie Groningen, Gemeente Pekela, Waterschap Hunze en Aa. Als laatste stap volgt de publicatie van dit ontwerpbesluit in de staatscourant
en regiobladen.
– 6 weken: In deze periode kunn en belanghebbenden een zienswijze indienen. Dit kan een onmwonende zijn maar ook een organisatie of een bedrijf met een belang dat direct verbonden is aan de activiteiten waar de vergunning betrekking op heeft. Een organisatie
die zich inzet voor de bescherming van natuur en milieu kan bijvoorbeeld ook een zienswijze schrijven als die verwacht dat er milieuschade op zal treden. Een omwonenden die verwacht
ernstige hinder te ondervinden van het project kan dit dus ook. Omdat de termijn van 6 weken relatief kort is, en niet iedereen tegenwoordig nog de Staatscourant met regelmaat doorneemt zal Nobian een ‘seintje’ geven zodra het ontwerpbesluit gepubliceerd is.
– Definitief besluit: als de 6 weken voorbij zijn zal het ministerie alle binnengekomen zienswijzen doornemen en beoordelen. In de zienswijzes worden vaak ook suggesties/aanvullingen gegeven over wat er nog in de vergunning moet worden toegevoegd of aangepast. Als het ministerie het eens is met een voorstel dan zal dit in het besluit worden overgenomen en / of toegevoegd. Alle voorstellen die niet overgenomen worden
zullen voorzien worden van een antwoord/argumentatie over de reden ‘waarom niet’.
Als laatste stap zal het definitieve besluit worden gepubliceerd in de Staatscourant, regiokrant en ook dan zal Nobian een seintje geven aan de omwonenden.
– 6 weken: Iedereen die een zienswijze heeft ingediend en het niet eens is met het uiteindelijke definitieve besluit dat het ministerie heeft genomen kan in de 6 weken na publicatie een bezwaar indienen. Na 6 weken wordt de vergunning onherroepelijk.
De hierboven beschreven stappen en termijnen zullen ook weer doorlopen worden als men een productievergunning aan zal vragen. Deze heeft Nobian nodig om het zout uit de ondergrond te winnen.
Met oog op het hierboven bes chreven tijdspad verwacht men dat in het meest gunstige geval ergens begin 2023 alle procedures zijn doorlopen.
Een proefboring.
Voor de proefboring zal een tijdelijke installatie gebouwd worden op de locatie
(wordt vervolgd)
Naschrift aan de hand van persoonlijke ervaringen:
Nobian verwijst bewoners naar de Commissie Mijnbouwschade om schade te claimen waarvan bewoner denkt dat het mijnbouwschade is, die veroorzaakt kan zijn door Nobian.
Ervaring leert, dat je als gedupeerde éénmalig schade kan claimen, dit in de praktijk het volgende betekent:
“eenmaal schade gemeld aan de woning bij bijvoorbeeld het IMG (gaswinning) en het blijkt zout te zijn, kan het niet meer geclaimd worden”
Dit ontkent Nobian deels door te verklaren dat ze daarvan niet op de hoogte zijn, en het gewoon alsnog geclaimd kan worden. Ik ben van mening dat inwoners hier goed op geattendeerd moeten worden.
Ook is mijn mening dat er een regeling moet komen in dit gebied speciaal voor dit soort zaken, wat je ook ziet bij het Groningerveld. Laat ook met het
Zout de Omgekeerde bewijslast gelden. 6:177 Burgerlijk Wetboek.